
กว๊านทิพย์ ภูเขาขะม้อ
ประวัติบุคคล : ดอยขะม้อ เป็นภูเขาอยู่ลูกหนึ่งสัณฐานชันมาก สกนธ์เหมือนนางเลิ้งพลิกคว่ำ คนเมืองเรียกกันมาทว่าเก่าแก่ว่า “ภูเขาคว่ำตุ่ม” ต่อมาเพี้ยนลงมาดำรงฐานะ “ดอยขะม้อ บ่อน้ำทิพย์” สถานที่เรียกหาเช่นนั้นเพราะบนบานศาลกล่าวจอมดอยมีบ่อน้ำเรื่องเดิมกลางๆเมทนี ถือกักคุมลงมาทว่าเก่าตวาดครอบครองแอ่งน้ำทิพย์ ที่บริเวณปากบ่อจักประกอบด้วยบ้ายปักวางตวาด “บริเวณบ่อน้ำทิพย์ห้ามหญิงสาวเข้าไป” ก็เพราะว่าครั้นอิสตรีเข้าไปต่อจากนั้นน้ำในบ่อจะแห้งทันที ยอดภูเขาขะม้โกงีความกว้างประมาณ 12 เมตร ยาว 30 เมตรรายรอบดอยนี้มีเขาสูงศักดิ์ซ้อนกันกักคุมหลายลูกด้วยกันมีพืชพันธุ์ต่างๆอย่างขึ้นชนิดคับคั่ง ด้านบนมีพระสงฆ์พิหารอยู่ในสภาพหลังเอ็ดกับดักรอยรอยพระบาทเลียนแบบสิงสู่หน้าวิหาร ประกอบด้วยกระบิศิลาจารึกเป็นภาษาไทยล้านทุ่งนาดุ“ได้สร้างตุ๊เจ้าวิหารกับลายรอยเท้าลอกครั้น พุทธศก2470 โดยหมอบาสิงห์การมีชัยชนะ